ေသြးလွဴရွင္မ်ားေန ့

ဒီဇင္ဘာလ၁၄ရက္ေန ့ဟာ ေသြးလွဴရွင္မ်ားေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးသည္လူ၏အသက္ ပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာင့္ လူအသက္ေပါင္းမ်ားစြာရွင္သန္ေနထိုင္ႏိုင္ၾကသလို၊ ေသြးေၾကာင့္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ဆံုးရွဳံးခဲ့ရပါတယ္။ မည္သည့္ဒဏ္ရာ၊ မည္သည့္ေရာဂါမဆို အနည္းနဲ႔ အမ်ား ေသြးလိုအပ္မွဳမ်ားျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလွဴဒါန္းကာ လူ ့အသက္မ်ား ကိုကယ္တင္ခဲ့ၾကေသာ ေသြးလွဴရွင္မ်ားကို ကၽြန္မ အင္မတန္မွေလးစားမိပါတယ္။ ေသြးလွဴရွင္မ်ားကိုေလးစားဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္လည္း ေသြးလွဴရွင္မ်ား ေန ့ဆိုၿပီး ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဒီဇင္ဘာ၁၄ရက္ေန ့မွာ ရန္ကုန္ရွိအမ်ဳိးသားေသြးလွဴဘဏ္က ဆရာ၀န္/ ဆရာ၀န္မ မ်ားက ဦးစီး၍ ဂုဏ္ျပဳပဲြမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ဂုဏ္ျပဳလႊာမ်ားေပးအပ္ခဲ့တယ္လို ့သိရပါ တယ္။

အဲဒီလို ေသြးလွဴရွင္မ်ားေန ့လုပ္ခဲ့တာ ဒီႏွစ္ဆိုရင္ ၃၃ႀကိမ္ေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အႀကိမ္၅၀ ေျမာက္ေသြး လွဴဒါန္းေသာသူမ်ားနဲ႔ အႀကိမ္၅၀အထက္ေသြးလွဴဒါန္း သူမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳျခင္း လည္းျဖစ္ပါတယ္။

ဂုဏ္ျပဳလက္မွတ္မ်ား ခ်ီးျမွင့္ျခင္းအခန္းအနားကို ရန္ကုန္ျမိဳ ့ရဲ ့သူနာျပဳေက်ာင္းခန္းမမွာ ႏွစ္စဥ္ဒီဇင္ဘာ လ ၁၄ရက္ကို က်င္းပေလ့ရွိၿပီး၊ ဂုဏ္ျပဳခံရသူ အႀကိမ္၅၀နဲ ့၅၀အထက္ ေသြးလွဴဒါန္းသူမ်ားပင္ လူဦး ေရအေယာက္ ၆၀ေက်ာ္ရွိတယ္လို ့သိရပါတယ္။ ထိုသို ့သိရျခင္းမွာ အလြန္ကိုၾကည္ႏူး၀မ္းေျမာက္ စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ထို ့ေနာက္ ႏွစ္စဥ္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအလိုက္ ေသြးလွဴဒါန္းပဲြမ်ားရွိၾကပါတယ္။ အဖဲြ႔လိုက္ေသြးလွဴဒါန္းသူမ်ား အားလံုးက တက္တက္ၾကြၾကြ ရွိၾကတာေၾကာင့္လည္း အထူးေက်းဇူးတင္ဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ အရွင္ဆႏၵာဓိက ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ၿပီး ေရႊပါရမီအဖဲြ႔သားမ်ား အားလံုးကလည္း ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းေသြးလွဴဒါန္းခဲ့ၾကသလို၊ မဂၤလာဗ်ဴဟာအသင္း ႏွင့္အျခားအဖဲြ ့အစည္းမ်ားကလည္း ေသြးလွဴဒါန္းပဲြမ်ား က်င္းပခဲ့ၾက ပါတယ္။

ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းဟာ အင္မတန္မွမြန္ျမတ္တဲ့ကုသိုလ္လို ့ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မိမိေသြးျဖင့္ သူတစ္ပါး အသက္ကယ္တင္ျခင္းဟာ ေသြးလွဴရွင္အဖို ့အထူး၀မ္းသာပီတိျဖစ္ရသလို၊ ေသြးလိုအပ္သူမ်ားအဖို ့ လည္း အင္မတန္မွေက်းဇူးတင္၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးလွဴဒါန္းဖို ့ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ သင့္ေသြးျဖင့္ အသက္ကယ္ပါ ဆိုတာပါပဲ။ အခ်ဳိ ့က ေသြးလွဴတာနဲ႕ပတ္သက္ ၿပီး အယူအဆအမွား ေတြ၊ အေတြးအမွားေတြ အမ်ားႀကီးႀကံဳဖူး ၾကားဖူးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို အယူအဆအမွား၊ အျမင္အမွား ေတြေၾကာင့္ ေသြးလွဴႏိုင္ရက္သားနဲ႕ေသြးမလွဴျဖစ္ၾကတဲ့ လူေတြအမ်ားႀကီးပါပဲ။ မြန္ျမတ္ျဖဴစင္လွတဲ့ လွဴဒါန္းမွဳတစ္ခုကို လူေတြကလုပ္ခ်င္ေပမယ့္၊ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြက တားဆီးထားပါသလဲ???

၁။ ေသြးလွဴၿပီးရင္ ၀ လာမယ္။

တကယ္ေတာ့ ေသြးလွဴတာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးလာၿပီး ၀ လာတာမ်ိဳး မရိွပါဘူး။ အသား အရည္စိုေျပၿပီး အလွတိုးတာပဲရိွပါတယ္။ ေသြးလွဴထားတာေၾကာင့္ အားျပန္ျဖည္႕ဖို႕ ဆိုၿပီး ပံုမွန္စား ေသာက္တာထက္ ပိုၿပီးစားဖို႕ေသာက္ဖို႕လည္းမလုိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္အတိုင္းပဲ စားေသာက္ေန ထုိင္ပါ။ အဲဒီလိုဆို အရင္ကထက္ ပိုၿပီး၀လာစရာမရိွပါဘူး။

၂။ ေသြးလွဴတာေၾကာင့္ ေရာဂါကူးမယ္။

တကယ္ေတာ့ ေသြးေဖာက္ယူတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ အပ္ေတြ၊ ေသြးအိတ္ေတြ၊ ပစၥည္း ကိရိယာေတြ ဟာသန္႕ရွင္းပါတယ္။ ေသြးေဖာက္တဲ့အခါမွာ တစ္ခါသံုးအပ္ေတြကို သံုးထားပါတယ္။ ေသြးေဖာက္ေပး တဲ့ သူနာျပဳေတြကလည္း တစ္ခါသံုးလက္အိတ္ေတြကို အသံုးျပဳပါတယ္။ အစအဆံုး စနစ္တက်ရိွလွတဲ့ အတြက္ ေသြးလွဴရွင္ေတြအေနနဲ႕ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ဖုိ႕ ဆိုတာမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။

၃။ ေသြးလွဴၿပီးရင္ က်န္းမာေရးထိခိုက္မယ္။

တကယ္ေတာ့ ေသြးမလွဴခင္မွာတင္ ဆရာ၀န္က ေသြးလွဴရွင္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကို အရင္စစ္ေဆးေပးပါ တယ္။ ေသြးလွဴဒါန္းဖို႕သင့္ မသင့္ကို ဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္။ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္မွ ေသြးေပးလွဴရ တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေသြးလွဴၿပီးရင္ေတာ့ ကုတင္ေပၚမွာ မိနစ္အနည္းငယ္ေလာက္ေတာ့ အနားယူသင့္ပါ တယ္။

၄။ ေသြးေဖာက္တဲ့အခါ အပ္ႀကီးႀကီးေၾကာင့္ နာမယ္။

တကယ္ေတာ့ နာတယ္ဆိုတာ အရမ္းနာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ နားေဖာက္တာေလာက္ သြားႏွဳတ္တာ ေလာက္ မနာပါဘူး။ ပုရြတ္ဆိတ္ ကိုက္ရင္ေတာင္ ဒီထက္ပိုနာပါတယ္။ တစ္ခုေလာက္ သတိရေစခ်င္ တာက ေသြးလွဴဖို႕ အပ္ထိုးတဲ့အခ်ိန္ နာတဲ့ နာက်င္မွဳဒုကၡက ေသြးလိုေနတဲ့ လူနာရဲ႕ ေသြးမရရင္ ခံစား ရမယ့္ နာက်င္မွဳဒုကၡနဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ရင္ ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုတာပါပဲ။

၅။ ေသြးလွဴရတာ အခ်ိန္ကုန္မယ္။

တကယ္ေတာ့ ေသြးလွဴတာ အစအဆံုးက အလြန္ဆံုး တစ္နာရီ ပတ္၀န္းက်င္ပဲ ၾကာပါတယ္။ အဲဒီ တစ္နာရီမွာ လိုအပ္တဲ့ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ ျဖည္႕ရတာေတြ၊ ေမးခြန္းေတြ ေျဖရတာေတြ၊ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမွဳ ခံယူရတာေတြက အခ်ိန္အမ်ားဆံုး ယူသြားပါတယ္။ ေသြးလွဴတဲ့အခ်ိန္က ၁၀မိနစ္ ပတ္၀န္းက်င္ပဲ ရိွပါတယ္။

၆။ ေသြးလွဴတဲ့အခါ ေသြးအမ်ားႀကီး ေဖာက္ယူခံရမယ္။

တကယ္ေတာ့ ေသြးအမ်ားႀကီး ေဖာက္မယူပါဘူး။ ေသြးလွဴရွင္ရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အေပၚ မူတည္ၿပီး ၄၀၀ မီလီလီတာကေန ၄၅၀ မီလီလီတာၾကားပဲ ယူပါတယ္။ အဲဒီထုတ္ယူလိုက္တဲ့ ေသြးပမာဏကို ခႏၶာကိုယ္ကအခ်ိန္ပိုင္းအတြင္း ျပန္လည္ျဖည္႕ဆည္းေပးပါတယ္။

၇။ ကၽြန္ေတာ္ ေသြးလွဴဖို႕မလိုဘူး။ ေသြးလွဴရွင္ေတြက အမ်ားႀကီးပဲေလ။

တကယ္ေတာ့ လူနာေတြအတြက္ ေသြးလွဴရွင္ လိုေနပါတယ္။ ေသြးလွဴလို႕ရႏုိင္တဲ့ လူဦးေရ စုစုေပါင္း ရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းကပဲ ေသြးလွဴေနၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာဆို ဒီထက္နည္းပါတယ္။ ေသြးကို အစားထိုး ဖို႕အရာမေပၚေသးပါဘူး။ သက္ရိွလူသားဆီကပဲ ရႏိုင္တဲ့အတြက္ ေသြးလွဴရွင္ေတြ အမ်ားႀကီးလိုေနပါ တယ္။

၈။ ေသြးဆိုတာ အၾကာႀကီးအထားခံတယ္။ တစ္ခါလွဴၿပီးရင္ လံုေလာက္တယ္။

တကယ္ေတာ့ ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ၁ ႏွစ္တိတိ သိမ္းထားလို႕ရပါတယ္။ ေသြးနီဥကို သာမာန္ အေျခအေနမွာ ၄၂ ရက္တိတိ သိုေလွာင္ႏုိင္ပါတယ္။ ေသြးဥမႊားကေတာ့ ၅ ရက္ပဲ အထား ခံပါတယ္။ အဲဒီလို အထားခံေပမယ့္ လူနာေတြရဲ႕ ေသြးလိုအပ္ခ်က္က မ်ားလြန္းတဲ့အတြက္ လွဴထား တဲ့ေသြးေတြ ေသြးဘဏ္မွာ အဲဒီေလာက္ေတာင္ ၾကာၾကာမထားလိုက္ရပဲ လူနာေတြဆီကို ေသြးသြင္း ကုသေပးလိုက္ရတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးဘဏ္မွာေသြးအိတ္တစ္ခုကို အၾကာႀကီးမျမင္ရပါ ဘူး။

၉။ ဘာသာတရားေၾကာင့္ ေသြးလွဴလို႕မရဘူး။

တကယ္ေတာ့ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတရားတိုင္းလိုလို ကုသိုလ္ဒါနျပဳမွဳကို အားေပး ခ်ီးေျမွာက္ထားပါ တယ္။ ေသြးလွဴတယ္ဆိုတာ ထပ္ခါတလဲလဲ ျပဳလုပ္လုိ႕ရတဲ့ မြန္ျမတ္ျဖဳစင္ ဇီ၀တဒါန လွဴဒါန္းမွဳတစ္ခု ပါပဲ။

အခုေျပာသြားတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေသြးမလွဴျဖစ္ခဲ့တာပါဆိုရင္ ေနာက္ရက္ေတြကစၿပီး လူ႕အသက္ ေတြကိုကယ္ဖို႕အတြက္ ဒီစာကို တစ္ခါေလာက္ အစအဆံုး ျပန္ဖတ္ေပးပါလုိ႕ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

ေသြးကို အစားထိုးလို႕ရတဲ့အရာ မေပၚေသးပါဘူး။ ေသြးဟာ လူ႕ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ရဲ ့ ခုနစ္ရာခိုင္ ႏွဳန္းနီးပါးရိွပါတယ္။ ေသြးဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြကို သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေသြး ဟာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႕ အညစ္အေၾကးဓါတ္မ်ားကို စြန္႕ထုတ္ဖ်က္ဆီးေစဖို႕အတြက္ အဆုတ္၊ ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ အသည္းေတြဆီကို သယ္ေဆာင္ေပးသြားျပန္တယ္။

ေသြးဟာ ေရာဂါေတြကို တိုက္ထုတ္ေပးၿပီး ဒဏ္ရာေတြ အနာေတြ က်က္ေစဖို႕ ကူညီေပးေသးတယ္။ ေအ၊ဘီ၊ ေအဘီ၊ အို ဆိုၿပီးေတာ့ အဓိက ေသြးအမ်ိဳးအစားအုပ္စုႀကီးေလးခုရိွပါတယ္။ ေသြးအမ်ိဳးအစား တုိင္းမွာ ေမ်ာက္ေသြးလို႕ေခၚတဲ့ RH အေပါင္း အႏုတ္ ဆုိတာလည္း ရိွျပန္ေသးတယ္။ ေသြးထဲမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးဥမႊားနဲ႕ ေသြးရည္ၾကည္ဆိုၿပီး အဓိက ၄ မ်ိဳးေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။

ေသြးျဖဴဥဟာ ေသြးဆဲလ္ထဲမွာ အႀကီးဆံုးပါပဲ။ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကိုတိုက္ထုတ္ဖို႕ တာ၀န္ယူေပးထား ပါတယ္။ ေသြးျဖဴဥေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ တုိလြန္းလွပါတယ္။ ရက္အနည္းငယ္ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ပတ္ ေလာက္ပဲ သက္တမ္းရိွပါတယ္။ ေသြးစက္ေလးတစ္စက္မွာ ေသြးျဖဴဥဆဲလ္ေပါင္း ခုနစ္ေထာင္ကေန ႏွစ္ေသာင္းခြဲအထိရိွတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ထဲကို ၀င္လာတဲ့ ေရာဂါပိုးက ျပန္လည္ခုခံတယ္ဆိုရင္ ေသြးျဖဴဥဆဲလ္ အေရအတြက္ ဒီထက္မက မ်ားျပားလာတတ္ပါတယ္။

ေသြးနီဥဟာ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၄၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းနီးပါး ရိွပါတယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြကို အဓိက သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဓါတ္ေတြကို အဆုတ္ကို ျပန္လည္ သယ္ယူေပးျပန္တယ္။

ေသြးဥမႊားက အေသးငယ္ဆံုး ေသြးဆဲလ္ေလးေတြပါ။ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ၇ ရာခိုင္ႏွဳန္း အထိဟာ ေသြးဥမႊားေလးေတြပါ။ ေသြးဥမႊားေတြက ဒဏ္ရာ အနာတရျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေသြးခဲေစၿပီး ေသြးယိုထြက္ျခင္းကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ေသြးရည္ၾကည္က ေစးကပ္ကပ္ရိွလွတဲ့ အ၀ါေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ အရည္ေလးပါ။ ေသြးပမာဏ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းဟာ ေသြးရည္ၾကည္ေတြပါ။ ေသြးရည္ၾကည္ ထဲမွာ ေရဓါတ္၊ ဆားဓါတ္နဲ႕ ပရုိတင္းဓါတ္ေတြ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေသြးရည္ၾကည္ရဲ႕ ၉၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ေရေတြပါ။ က်န္တဲ့ ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ဟိုမုန္းဓါတ္ေတြ၊ ဆားဓါတ္နဲ႕ ပရိုတင္းဓါတ္ေတြေပါ့။

ေသြးနီဥဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရက္ေပါင္း ၁၂၀ အထိ သက္တမ္းရိွပါတယ္။ ေသြးနီဥကို သာမာန္အေျခအေနမွာ ၄၂ ရက္တိတိ သိုေလွာင္ထားလို႕ရပါတယ္။ ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးနီဥေတြဆိုရင္ ၁၀ ႏွစ္နဲ႕ အထက္ သိမ္းထားလို႕ရပါတယ္။ ေသြးဥမႊားကေတာ့ ၅ ရက္အတြင္းအသံုးျပဳရပါတယ္။ ေသြးဥမႊားကို ေသြးကင္ဆာနဲ႕ တျခားကင္ဆာေရာဂါေတြရဲ႕ ေသြးသြင္းကုသမွဳမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။

ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းတဲ့ေနရာမွာ ကူညီေပးပါတယ္။ ေသြးဆဲလ္ေတြ၊ ဟိုမုန္း ဓါတ္ေတြ၊ အင္ဇိုင္းေတြကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေသြးခဲေစဖို႕အတြက္နဲ႕ ကိုယ္ခံအားစနစ္ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပရုိတင္းဓါတ္ကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးရည္ၾကည္ ဟာ ၁ႏွစ္တိတိထားလို႔ ရပါတယ္။ လူရဲ႕ေသြးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးဥမႊားနဲ႕ ေသြးရည္ၾကည္ ေတြကို ရိုးတြင္း ျခင္ဆီကေန သဘာ၀အေလွ်ာက္ ထုတ္လုပ္ေပးတာပါ။

July Dream Blog မွ Myths about blood donation ပိုစ့္ကိုပါ ကူးယူတင္ျပထားပါသည္။

ပိုစ့္ကူးယူခြင့္ျပဳတဲ့ July Dream ကိုလည္းအထူးေက်းဇူးပါ။ ခြင့္ေတာင္းထားတာၾကာေပမယ့္ ဒီေန႔ ေသြးလွဴရွင္ မ်ားေန႔မွပဲ ပိုစ့္တင္ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ဤပိုစ့္နဲ႔ပတ္သတ္လို႔အမွားတစ္စံုတစ္ရာပါခဲ့ပါရင္ ခြင့္လႊတ္ပါရန္ႀကိဳတင္ေတာင္းပန္ပါတယ္။